Hoelang kan het nieuwe Coronavirus op een oppervlak leven, zoals bijvoorbeeld een deurklink, nadat een besmette persoon het met vieze vingers heeft aangeraakt? Vorige week is een onderzoek gepubliceerd waaruit blijkt dat het virus tot 72 uur kan overleven op harde oppervlakken zoals plastic en roestvrij staal, en tot 24 uur op karton.

“Dit virus kan dagenlang levensvatbaar blijven”, zegt studie-auteur James Lloyd-Smith, een assistent-professor ecologie en evolutionaire biologie aan de Universiteit van Californië, Los Angeles, die onderzoekt hoe ziektekiemen ontstaan.

Eerder al schatte de Wereldgezondheidsorganisatie de overlevingstijd op oppervlakken op “enkele uren tot een paar dagen”, dit op basis van onderzoek naar eerdere Coronavirussen. Dit is echter de eerste studie door wetenschappers van een federaal laboratorium naar specifiek het SARS-CoV-2 virus, de veroorzaker van de huidige pandemie.

De studie is in preprint-vorm te downloaden en zal naar verwachting worden gepubliceerd.

Interessant is dat sommige oppervlakken minder gastvrij zijn voor SARS-CoV-2. Zo bleef het virus slechts ongeveer vier uur levensvatbaar op koper.

Ademhalingsdruppeltjes met ziektekiemen kunnen op deurknoppen, liftknoppen, leuningen of werkbladen, toetsenborden of computermuizen terechtkomen – en het virus verspreiden naar iedereen die deze oppervlakken vervolgens aanraakt.

Om de overlevingstijd van het virus te testen, voerden wetenschappers van de Rocky Mountain Laboratories in Montana, onderdeel van de “National Institutes of Health”, een reeks experimenten uit waarbij het nieuwe Coronavirus werd vergeleken met het SARS-virus (een soortgelijk Coronavirus dat leidde tot een uitbraak in 2003).

In het lab “hebben we het virus van besmette oppervlakken afgehaald en vervolgens in celculturen ingebracht”, legt hij uit. Vervolgens bekeken de onderzoekers of het virus de cellen in de schaal kon infecteren. Ze deden dit meerdere keren, voor beide virussen, op verschillende tijdstippen.

“In principe leken de twee virussen erg op elkaar wat betreft hun stabiliteit in deze omgevingen”, zegt Lloyd-Smith.

Volgens Lloyd-Smith vormen deze bevindingen een goede schatting van de marge voor de overlevingskansen van het virus op deze oppervlakken. “In een laboratoriumexperiment worden de omstandigheden behoorlijk zorgvuldig gecontroleerd en zijn deze constant”, zegt hij. “in de echte wereld fluctueren omstandigheden zoals temperatuur, vochtigheid en licht. Daarmee kunnen dus ook de overlevingskansen variëren.”

Als het virus bijvoorbeeld een zonnige vensterbank of aanrecht besmet, duurt het misschien niet zo lang.

“Ultraviolet licht kan een zeer krachtig desinfectiemiddel zijn en we krijgen veel UVA-licht van de zon”, zegt Daniel Kuritzkes, een expert op het gebied van infectieziekten in het Brigham and Women’s Hospital. “Direct zonlicht kan de besmettelijkheid van virussen op oppervlakken snel helpen verminderen”, zegt hij. Hij was niet betrokken bij het nieuwe onderzoek.

Veel is nog onbekend over de overlevingskansen van het virus op andere soorten oppervlakken, zoals kleding of vloerbedekking. Kuritzkes zegt dat het op basis van eerder onderzoek lijkt dat “vlakke oppervlakken en harde oppervlakken vriendelijker zijn voor virussen dan stoffen of ruwe oppervlakken”.

En hoe zit het met eten? “Voedsel is waarschijnlijk geen grote risicofactor”, zegt Kuritzkes. Dat komt omdat de meeste infecties van het nieuwe Coronavirus beginnen in de luchtwegen, niet in het spijsverteringskanaal. Besmetting komt dus door het virus op de handen te krijgen en vervolgens eigen ogen, neus en mond aan te raken. “Van grotere zorg zijn gebruiksvoorwerpen; borden en bekers bijvoorbeeld die door een groot aantal mensen in een cafetaria worden gebruikt”, zegt hij.

Dus, wat kun je doen om jezelf te beschermen? Inmiddels geen nieuws meer waarschijnlijk, maar was je handen en reinig oppervlakken die regelmatig worden aangeraakt.

Hieronder een aantal tips voor het hygiënisch reinigen van deze oppervlakken.

Desinfecteer op de juiste manier: Gebruik producten op basis van ammoniak of alcohol. Met babydoekjes kom je er niet!

“Een positief aspect van COVID-19 is dat er geen unieke reinigingsmiddelen nodig zijn om handen en oppervlakken te desinfecteren”, zegt Andrew Janowski, een expert in infectieziekten aan de Washington University School of Medicine en het St. Louis Children’s Hospital. COVID-19 is de ziekte die wordt veroorzaakt door het huidige Coronavirus.

Zeep en water in combinatie met goed schrobben en afspoelen blijken effectief te zijn.

Je kunt ook een doekje gebruiken, maar zorg ervoor dat je dan een doekje op alcoholbasis gebruikt en geen babydoekjes die mogelijk niet effectief zijn, aldus Janowski.

Aangezien doekjes momenteel moeilijk verkrijgbaar zijn, kan in plaats daarvan ook een EPA-geregistreerde desinfectiespray gebruikt worden. Raadpleeg deze lijst van het Center for Biocide Chemistries voor alternatieven. Deze wordt aanbevolen door ‘Centers for Disease Control and Prevention’ en door Dr. David Warren, specialist in infectieziekten aan de Washington University School of Medicine in St. Louis.

Of maak zelf een op bleekmiddel gebaseerde desinfecterende spray: Dit doe je door 4 theelepels bleekmiddel per liter water te mengen, volgens de CDC.

Was. Je. Handen.

Ja, je hebt het vast al honderden keren gehoord. Dus doe het! Vooral als je op openbare plekken bent geweest en veel oppervlakken hebt aangeraakt. Gebruik ruim zeep en scrub gedurende 20 seconden. Als ezelsbruggetje, dat is de tijd die je er over doet twee maal het liedje “Happy Birthday” te zingen.

En wees grondig. Besteed wat tijd aan het wrijven van de rug van je handen en de voorkant, steek je vingers in elkaar en trek ze erdoorheen, zeep elke duim in met de andere hand en, ten slotte, om je vingernagels virusvrij te houden, krab ze lichtjes tegen je handpalm. Bekijk onderstaande video van Vereniging voor Hygiëne & Infectiepreventie in de Gezondheidszorg  (VHIG) voor de juiste instructies.

Hygiëne in de gezondheidszorg: handen wassen from Vilans Webredactie on Vimeo.

Als iedereen een goede hygiëne voor het wassen van de handen zou volgen, zou het volgens de CDC naar schatting 1 op de 5 luchtweginfecties kunnen voorkomen – dat komt overeen met ongeveer 6 miljoen gevallen van griep dit jaar.

Desinfecterende handgel

Desinfecterende handgel is ook effectief bij het doden van virussen, hoewel handen wassen volgens de CDC de voorkeur heeft. Als er geen gootsteen in de buurt is, dan is handgel een goed back-up plan. Zorg er wel voor dat je een gel gebruikt die tenminste 60% alcohol bevat.

Gezien het tekort aan desinfecterende middelen in sommige winkels en de bijbehorende prijsstijgingen, is er veel belangstelling voor doe-het-zelf desinfecterende middelen. We hebben veel recepten gezien die een combinatie adviseren van ontsmettingsalcohol en aloë vera-gel, zoals deze van Wired.

“Theoretisch is een recept dat tenminste 60% alcohol bevat effectief tegen SARS-COV-2”, zegt Andrew Janowski, maar hij zegt dat moeilijker kan zijn dan je denkt. Als je twijfelt bij het maken van deze zelfgemaakte ontsmettingsmiddelen, zijn zeep en water ook nog altijd een effectief hulpmiddel tegen het virus.

Je smartphone is als een derde hand, reinig deze regelmatig!

“Studies hebben aangetoond dat de oppervlakken van smartphones bedekt zijn met bacteriën, waaronder bacteriën die ernstige infecties zoals Staphylococcus-soorten kunnen veroorzaken”, zegt Judy Guzman-Cottrill, een expert in infectieziekten aan de Oregon Health & Science University.

Bekijk hieronder een video van het VHIG over het reinigen van je smartphone:

Hoe maak je je smartphone hygiënisch schoon? from Vilans Webredactie on Vimeo.

Probeer dit om te stoppen met het aanraken van je gezicht

Heb je moeite om te onthouden dat je je gezicht niet mag aanraken? Wrijf dan na het handen wassen over een rauwe ui.

Je gezicht biedt meerdere toegangspunten voor het virus. Dus elke keer dat je je ogen, neus en mond met ongewassen handen aanraakt, loopt je risico op infectie.

“Als je een tafel of een deurklink of een ander met het virus besmet oppervlak hebt aangeraakt en vervolgens je ogen, neus of mond aanraakt, heb je de kans jezelf te besmetten met het virus”, zegt Kuritzkes.

De meesten van ons zijn gewend ons eigen gezicht meerdere keren per uur aan te raken zonder het te beseffen.

Vandaar dat het idee: “Nadat je je handen heel goed hebt gewassen, wrijf deze in met een rauwe ui”, zegt Catherine Belling van de Northwestern University Feinberg School of Medicine. Met deze sterke geur aan je vingers, “merk je het meteen als je je gezicht aanraakt”, zegt ze. Daarmee kan het een goede manier zijn om jezelf te trainen om minder je gezicht aan te raken!